“กระดูกพรุน" ภัยเงียบในผู้หญิงวัยทอง

         
          ปัญหาโรคกระดูกพรุนนับเป็นภัยเงียบในผู้หญิงวัยทอง  รวมถึงผู้ที่มีอายุมากกว่า 60 ปีขึ้นไป  ซึ่งมีจำนวนเพิ่มมากขึ้นในปัจจุบัน  โรคกระดูกพรุนเป็นโรคที่ทุกคนมองข้ามและละเลย  โดยส่วนใหญ่จะไม่ทราบมาก่อนเลยว่าตัวเองมีภาวะกระดูกพรุน  เพราะโรคนี้ไม่แสดงอาการผิดปกติใด ๆ ออกมา  อาการของโรคจะดำเนินไปอย่างช้า ๆ โดยที่ไม่รู้ตัว  จนกระทั่งล้มแล้วเกิดกระดูกหักหรือกระดูกร้าว  จึงจะรู้ว่าตนเองมีภาวะโรคกระดูกพรุน

          โรคกระดูกพรุน  เป็นภาวะที่ความหนาแน่นของกระดูกลดลง  และโครงสร้างกระดูกเสื่อมลง  ทำให้กระดูกเปราะบาง  จึงมีโอกาสหักหรือยุบตัวได้ง่าย  ซึ่งปัญหาดังกล่าวพบได้บ่อยในหญิงวัยหมดประจำเดือน  และผู้ที่มีอายุมากกว่า 60 ปีขึ้นไป  โดยพบว่าผู้หญิงไทยที่หมดประจำเดือน  หรือผ่าตัดรังไข่ออกทั้ง 2 ข้าง  การสลายกระดูกจะเพิ่มขึ้นมากเนื่องจากขาดฮอร์โมนเพศ  จึงเริ่มสูญเสียมวลกระดูกอย่างรวดเร็ว  ทำให้ผู้หญิงมีโอกาสเกิดกระดูกหักได้ถึง 40-50%  โดยเพศหญิงเสี่ยงต่อกระดูกหักมากเป็น 3 เท่า ของเพศชาย  เพราะกระดูกเพศหญิงจะบางและมีความพรุนมากกว่าเพศชาย

          สำหรับอาการของโรคกระดูกพรุน  ระยะแรกมักไม่มีอาการ  แต่เมื่อเป็นมากขึ้นจะทำให้กระดูกเสียคุณสมบัติการรับน้ำหนัก  บางคนอาจความสูงลดลง (มากกว่า 3 ซ.ม.) เนื่องจากกระดูกสันหลังโปร่งบางและยุบตัวลงช้า ๆ  บางรายอาจมีอาการปวดหลังเรื้อรัง  หลังโก่งค่อม  กระดูกเปราะหักง่ายกว่าคนปกติแม้ไม่มีอุบัติเหตุที่รุนแรง  ในบางรายเพียงแค่มีอาการไอรุนแรงก็อาจทำให้กระดูกซี่โครงหักได้  โดยภาวะที่อันตรายที่สุด คือ กระดูกหัก  บริเวณที่พบบ่อยได้แก่ กระดูกสันหลัง  สะโพก  และข้อมือ  กระดูกหักจะทำให้เกิดอาการปวดมากจนไม่สามารถใช้งานต่อได้  โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากกระดูกบริเวณสะโพกหัก  จะกลายเป็นผู้ป่วยติดเตียงไม่สามารถกลับมาเดินได้อย่างคนปกติ  ต้องนอนพักรักษาตัวทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนต่าง ๆ ตามมา เช่น ติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ  ปอดอักเสบ  เกิดแผลกดทับ ภาวะโรคหัวใจและหลอดเลือด  อ้วนลงพุง  และโรคเรื่อรังอื่น ๆ เป็นเหตุให้สุขภาพแย่ลงอย่างรวดเร็ว  ทำให้คุณภาพชีวิตลดลง  และอาจเป็นอันตรายต่อชีวิตได้

          จากการวิจัยพบว่า  หากกระดูกสะโพกหักจากโรคกระดูกพรุน ผู้ป่วย 20% มักเสียชีวิตภายใน 1 ปี,  30% พิการถาวร,  40% ต้องใช้เครื่องช่วยพยุงในการเดิน,  80% ไม่สามารถทำกิจวัตรประจำวันได้ตามปกติ  การตรวจวัดมวลกระดูก Bone Mineral Density (BMD)  แต่เนิ่น ๆ ก็เป็นทางเลือกหนึ่งในการตรวจภาวะกระดูกพรุน  โดยทั่วไปแพทย์มักแนะนำให้ตรวจเมื่ออายุ 60 ปี ขึ้นไป  ซึ่งบางครั้งก็พบว่าสายเกินไปเสียแล้ว

          การป้องกันโรคกระดูกพรุนนั้นไม่ใช่เรื่องของวัยทอง  หรือผู้ที่มีอายุมากกว่า 60 ปีขึ้นไปเท่านั้น  แต่ต้องเริ่มตั้งแต่ช่วงวัยรุ่นและวัย 30 ปีขึ้นไป  โดยการรับประทานอาหารที่มีแคลเซียมสูง  เพื่อลดโอกาสเกิดโรคกระดูกพรุนในอนาคต  อย่างไรก็ตาม ผู้หญิงวัยทองรวมถึงผู้ที่มีอายุมากกว่า 60 ปีขึ้นไป  ควรดูแลสุขภาพตนเองให้มากกว่าปกติ  เนื่องจากความหนาแน่นของมวลกระดูกจะเริ่มลดลงอย่างช้าๆ  จึงควรทำการเสริมสร้างกระดูกอย่างเพียงพอ  เพื่อทดแทนกระดูกที่สูญเสียไป

          การเสริมมวลกระดูกจะยิ่งมีความจำเป็นมากขึ้นเมื่ออายุเพิ่มมากขึ้น เพราะมวลกระดูกจะมีความหนาแน่นลดลงอย่างรวดเร็ว  ยิ่งไปกว่านั้นผู้สูงอายุมีความเสื่อมถอยของร่างกาย  จึงควรลดความเครียด  งดการสูบบุหรี่หรือดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์  ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ  สัปดาห์ละ 2-3 ครั้ง  ต่อเนื่องอย่างน้อย 1 ชั่วโมง  รับแสงแดดยามเช้าเพื่อรับวิตามินดี  พยายามป้องกันการเกิดอุบัติเหตุจากการหกล้ม  รวมถึงรับประทานอาหารที่มีแคลเซียมสูงให้ได้มากที่สุด เช่น กุ้งแห้ง  ถั่วแดง  ผักคะน้า  นม  ปลาตัวเล็ก  เป็นต้น  ซึ่งเป็นสารหลักในการสร้างเนื้อกระดูก  และจะช่วยลดการสลายของแคลเซียมจากกระดูกได้ด้วย 

          นอกจากนี้ เราสามารถหันมารับประทานแคลเซียมเสริมทรูแคล (TRUCAL^®)  แคลเซียมจากแหล่งน้ำนมธรรมชาติ  นำเข้าจากประเทศสหรัฐอเมริกา M TALE CALLAGEN อีกทางเลือกเพื่อสุขภาพกระดูกที่แข็งแรง


เอกสารอ้างอิง
1. National Osteoporosis Foundation. https://www.nof.org/preventing-fractures/general-facts/what-women-need-to-know/
2. WebMD. https://www.webmd.com/menopause/guide/osteoporosis-menopause#1