หลาย ๆ คนอาจจะพบว่าวัย 40+ มักมีอารมณ์ขึ้น ๆ ลงๆ เดี๋ยวเหวี่ยงวีน พอทำอะไรไม่ถูกใจนิดหน่อยก็หงุดหงิดดราม่าดูขัดใจไปซะหมด ทำให้เราเอาใจไม่ถูก เลยพาลสงสัยว่าแบบนี้เรียกว่าวัยทองหรือเปล่านะ? เห็นอย่างนี้แล้วอย่าเพิ่งหงุดหงิดไป เพราะการที่วัย 40+ มีอารมณ์แปรปรวนนั่น อาจเป็นสัญญาณที่บ่งบอกว่าท่านกำลังเข้าสู่วัยทอง และสาเหตุที่ทำให้ท่านหงุดหงิดง่ายก็อาจเป็นเพราะฮอร์โมนเอสโตรเจนหรือเทสโทสเตอโรนในร่างกายลดลง จึงทำให้มีอาการวัยทองแสดงชัดเจนมากขึ้น วันนี้ M TALE จะมาไขข้อข้องใจว่า... อาการหงุดหงิดอย่างไม่มีเหตุผล มาจากวัยทอง ปัญหาสุขภาพ หรือเกิดจากนิสัยที่เคยชิน ?
มารู้จักอารมณ์หงุดหงิดกันก่อน
อารมณ์หงุดหงิด (Irritability) เป็นภาวะที่จิตใจมีความปั่นป่วน กระวนกระวายใจ ผู้ที่มีอาการนี้จะรู้สึกหงุดหงิด รู้สึกว่าใครทำอะไรก็ไม่ถูกใจ อารมณ์เสียง่าย อาการนี้ในคนปกติจะเกิดขึ้นเมื่อคนเราเผชิญสถานการณ์ตึงเครียด ฮอร์โมนไม่สมดุล หรือหากในผู้ป่วยจิตเวชก็มักพบอาการดังกล่าวร่วมด้วย
สาเหตุของอารมณ์หงุดหงิด เกิดได้จาก 2 ปัจจัยหลัก ๆ ได้แก่
1. ปัจจัยทางร่างกาย เช่น การอดนอนบ่อย ๆ หรือการนอนหลับไม่เป็นเวลา ความหิว การมีระดับน้ำตาลในเลือดต่ำ ภาวะโรคเบาหวาน หรือการติดเชื้อต่าง ๆ ในร่างกาย
2. ปัจจัยทางจิตใจ เช่น ความเครียด ความวิตกกังวล ภาวะซึมเศร้า โรคจิตเวช เป็นต้น
นอกจากนี้แล้ว โรคหรือสภาวะร่างกายที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมน ก็สามารถส่งผลกระทบต่ออารมณ์หงุดหงิดได้ เช่นการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมน การหมดประจำเดือน ภาวะถุงน้ำในรังไข่หลายใบ โรคต่อมไทรอยด์ทำงานมากกว่าปกติ เป็นต้น
วิธีหาสาเหตุของอารมณ์หงุดหงิด
1. อารมณ์หงุดหงิด ที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน Estrogen ในเพศหญิง ส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นในช่วงมีประจำเดือน หรือวัยทอง ฮอร์โมนเอสโตรเจนจะทำหน้าที่ควบคุมในเรื่องของอารมณ์ เช่น ถ้ามีเอสโตรเจนต่ำหรือสูงเกินไปจะทำให้มีอารมณ์ขี้หงุดหงิด โมโห เหวี่ยงวีน วิธีสังเกตว่าหญิงเริ่มเข้าสู่วัยทองแล้วหรือไม่ อาจจะดูได้ยากกว่าผู้ชาย แต่ก็สามารถสังเกตได้จากเรื่องของน้ำหนักตัวที่เพิ่มขึ้น ก้นเริ่มไม่เต่งตึงเหมือนช่วยวัยสาว มีความหย่อนคล้อย และเริ่มมีริ้วรอยตามผิวหนังเกิดขึ้น
2. อารมณ์หงุดหงิด ที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน Testosterone ในเพศชาย ถ้าฮอร์โมนเพศชายต่ำก็จะมีอารมณ์ฉุนเฉียว หงุดหงิด อารมณ์เสีย ความรู้สึกและความต้องการทางเพศลดลง วิธีสังเกตเบื้องต้นง่าย ๆ ว่าชายเริ่มเข้าสู่วัยทองแล้วหรือไม่ สามารถดูได้จากรูปร่าง คือ เจ้าเนื้อมากขึ้น มวลกล้ามเนื้อน้อยลง รูปร่างจะมีความอ้วนท้วม และอาจอ้วนลงพุง
3. อารมณ์หงุดหงิด ที่เกิดจากการเผชิญความเครียด ผู้คนรอบข้างสามารถสังเกตหรือทราบได้จากสถานการณ์ต่าง ๆ ที่พบเจอ หากในช่วงนั้นมีความเครียดจากปัญหาต่าง ๆ รอบตัว ความเครียดดังกล่าวจะทำให้ร่างกายและจิตใจปรับพฤติกรรม เพื่อให้สามารถต่อสู้กับปัญหาที่พบ
4. อารมณ์หงุดหงิด จากภาวะความผิดปกติทางจิตเภท อาจเรียก ภาวะไบโพลาร์ (Bipolar disorder) หรือโรคอารมณ์แปรปรวนสองขั้ว เป็นความผิดปกติทางอารมณ์อย่างหนึ่ง ซึ่งผู้ป่วยที่เป็นโรคนี้จะมีลักษณะอารมณ์ที่เปลี่ยนแปลงไปมา ระหว่างอารมณ์ซึมเศร้า (major depressive episode) สลับกับช่วงที่อารมณ์ดีมากกว่าปกติ (mania) โดยอาการในแต่ละช่วง อาจเป็นอยู่นานเป็นสัปดาห์หรือหลายเดือน และควบคุมตัวเองได้ยาก มีความหงุดหงิด ซึ่งอาการเหล่านี้จะส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตของผู้ป่วย ทั้งในด้านการงาน การประกอบอาชีพ ความสัมพันธ์กับบุคคลอื่น และการดูแลตนเองอย่างมาก ทำให้ไม่สามารถดำเนินชีวิตประจำวันได้อย่างเป็นปกติ จำเป็นต้องพบแพทย์เพื่อรับการรักษา
วิธีแก้ไขภาวะหงุดหงิด
หากรู้ตัวว่ามีอารมณ์หงุดหงิดง่าย ควรปรับพฤติกรรม การฝึกควบคุมความเครียด นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ หมั่นออกกำลังกายเพื่อให้ร่างกายหลั่งสารแห่งความสุข หลีกเลี่ยงชากาแฟ และบุหรี่ เนื่องจากในชาและกาแฟมีคาเฟอีน บุหรี่มีนิโคตินทำให้เกิดอาการหงุดหงิดมากขึ้น โดยเฉพาะช่วงก่อนมีประจำเดือนและช่วงวัยทอง ควรหลีกเลี่ยงสาเหตุที่ทำให้เกิดอาการดังกล่าว คนรอบข้างก็เป็นส่วนสำคัญหากมีความเข้าใจและช่วยปลอบโยนกัน ก็จะทำให้อารมณ์หงุดหงิดคลายลงได้ค่ะ
นอกจากนี้การรับประทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหารหรือสมุนไพร เช่น ตังกุย ถั่งเช่าทิเบต โสมเกาหลี และโกจิเบอร์รี่ ก็มีผลช่วยปรับสมดุลของฮอร์โมน ให้กลับมาเป็นปกติมากขึ้น ช่วยบรรเทาอาการ ดังนั้นควรใช้หลาย ๆ วิธีร่วมกัน เพื่อให้ได้ผลการรักษาที่มีประสิทธิภาพมากที่สุดค่ะ
“M TALE CORDYCEPS PLUS GOJIBERRY” ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่คัดสรรมาเพื่อวัย 40+ และผู้ที่มีฮอร์โมนไม่สมดุลโดยเฉพาะ ช่วยปรับสมดุลร่างกายได้ทั้งหญิงและชาย ประกอบด้วยสารสกัดจากธรรมชาติเพื่อปรับสมดุลฮอร์โมนเพศหลากหลายชนิด ได้แก่ ถั่งเช่าทิเบตแท้สกัด โสมเกาหลีสกัด และสารสกัดจากหอยนางรม เพื่อช่วยปรับสมดุลฮอร์โมนและทำให้ร่างกายสดชื่นอย่างได้ผลมากที่สุดค่ะ
เอกสารอ้างอิง
1. https://www.healthline.com/health/irritability. August 6, 2019.
2. https://www.medicalnewstoday.com/articles/325564. June 26, 2019.
3. https://www.verywellmind.com/8-things-to-do-if-you-feel-irritable-5081875. February 18, 2021.
4. https://www.thehealthy.com/mental-health/why-am-i-so-irritable/. October 15, 2020.