หากพูดถึง “วัยทอง” หลายคนคงเข้าใจว่าเป็นปัญหาหรือภาวะที่เกิดขึ้นเฉพาะในเพศหญิงเท่านั้น เนื่องจากในผู้หญิงจะมีอาการที่สังเกตเห็นได้ง่ายที่สุด คือ อาการหมดระดู แต่ใครจะรู้บ้างว่าผู้ชายก็ประสบปัญหานี้ได้เช่นเดียวกัน วัยทองในผู้ชายมักเกิดขึ้นเมื่ออายุย่างเข้าเลข 4 ซึ่งเป็นช่วงระหว่างวัยเจริญพันธุ์และวัยสูงอายุ โดยจะเป็นช่วงที่ร่างกายผลิตฮอร์โมนเพศชายหรือเทสโทสเตอโรน (Testosterone) ลดน้อยลง จนทำให้ระบบต่าง ๆ ของร่างกายเกิดการเปลี่ยนแปลงไป จนส่งผลกระทบต่อร่างกาย จิตใจ และการดำเนินชีวิต ทำให้มีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาสุขภาพต่าง ๆ ได้ง่ายขึ้น เช่น โรคกระดูกพรุน โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน และโรคหัวใจ เป็นต้น
สาเหตุของการเกิดวัยทองในผู้ชาย
วัยทองผู้ชายหรือเรียกในอีกชื่อหนึ่งว่า แอนโดรพรอส (Andropause) เป็นภาวะที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนเพศชาย ได้แก่ ฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนและฮอร์โมนแอนโดรเจนที่ลดต่ำลงอย่างช้า ๆ ซึ่งเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติและมีความสัมพันธ์กับอายุที่มากขึ้น ฮอร์โมนเหล่านี้เป็นฮอร์โมนที่ถูกผลิตจากลูกอัณฑะ ทำหน้าที่เกี่ยวกับแรงขับทางเพศ การเปลี่ยนแปลงเป็นเพศชายเต็มตัวในวัยรุ่น เสียงที่ทุ้มหรือต่ำลง ความแข็งแรงของกล้ามเนื้อและกระดูก ความทรงจำ รวมถึงกำลังทางร่างกายของเพศชายด้วย โดยฮอร์โมนดังกล่าวจะผลิตเพิ่มมากขึ้นในช่วงวัยรุ่นและค่อย ๆ ลดต่ำลงเมื่อแก่ตัวลง
อาการของผู้ชายวัยทอง
ฮอร์โมนเพศชายที่ลดต่ำลงนี้ไม่ได้หมายความว่าผู้ชายจะไม่สามารถมีลูกได้อีกเช่นที่เกิดกับในผู้หญิงวัยหมดประจำเดือนและอาการจะไม่ได้รุนแรงเท่าผู้หญิง ผู้ชายบางรายอาจไม่ประสบปัญหาวัยทองตลอดช่วงชีวิตเลยก็ได้ เนื่องจากการลดลงของฮอร์โมนเทสโทสเทอโรนในผู้ชายมักเป็นไปอย่างช้า ๆ อัณฑะยังไม่ได้หยุดการสร้างเทสโทสเทอโรน เหมือนกับที่รังไข่หยุดสร้างฮอร์โมน ผู้ชายที่สุขภาพดีอาจสามารถสร้างอสุจิได้ดีจนกระทั่งถึงวัย 80 หรือมากกว่านั้น ในขณะที่ผู้ชายวัยทองอาจมีความผิดปกติเกี่ยวกับระบบสืบพันธุ์เกิดขึ้นได้ง่ายขึ้น เช่น มีลูกยาก มีอาการหย่อนสมรรถภาพทางเพศ หมดความต้องการทางเพศ ความถี่ของการแข็งตัวในตอนเช้าที่น้อยลง เป็นโรคต่อมลูกหมากโตได้ง่ายขึ้น นอกจากนี้ ยังเกิดความผิดปกติต่าง ๆ ของระบบการทำงานของร่างกาย เช่น เรี่ยวแรงลดลง ไม่สามารถทำกิจกรรมที่ต้องใช้ความแข็งแรงของร่างกายได้ เหนื่อยง่าย มีอาการร้อนวูบวาบ เหงื่อออกง่าย ผิวแห้งบาง หงุดหงิดง่าย มีอาการซึมเศร้า ขาดความมั่นใจในตนเอง นอนไม่หลับ มวลกล้ามเนื้อและมวลกระดูกลดลง ระบบเผาผลาญลดลง ไขมันสะสมมากขึ้น ทำให้เกิดความเสี่ยงในการเกิดโรคไขมันในเลือดสูง โรคความดันโลหิตสูง และโรคกระดูกพรุนได้ง่ายมากขึ้น
วิธีการดูแลตนเองสำหรับผู้ชายวัยทอง
1. ออกกำลังกายอย่างเหมาะสมและสม่ำเสมอ อย่างน้อยวันละ 30 นาที เพื่อให้ร่างกายมีสุขภาพดี ซึ่งจะช่วยให้หลั่งฮอร์โมนเพศชายได้ดีขึ้นตามไปด้วย
2. รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เช่น อาหารที่มีกากใยสูง หลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันสูง แป้ง และน้ำตาล เนื่องจากระบบเผาผลาญของร่างกายทำงานได้ลดลง หากทานอาหารดังกล่าวจะทำให้เกิดภาวะอ้วนลงพุง ความดันโลหิตสูง เบาหวาน ไขมันในเลือดสูงได้ง่ายขึ้น
3. นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ อย่างน้อย 6-8 ชั่วโมงต่อวัน
4. หลีกเลี่ยงความเครียดและวิตกกังวล
5. หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่และดื่มแอลกอฮอล์
6. รับประทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหารบำรุงร่างกาย เพื่อให้ร่างกายได้รับวิตามินและเกลือแร่ที่จำเป็นต่อร่างกายครบถ้วน นอกจากนี้ สมุนไพรบางชนิด เช่น ถั่งเช่า โสม สังกะสี โครเมียม วิตามินบี วิตามินซี วิตามินอี ยังออกฤทธิ์ช่วยต้านอนุมูลอิสระ ซึ่งจะช่วยเพิ่มความแข็งแรงให้กับผนังหลอดเลือดทำให้เลือดไหลเวียนได้ดี หัวใจแข็งแรง และลดความอ่อนล้าของร่างกายได้เป็นอย่างดี
ในเมื่อทราบสาเหตุของอาการวัยทอง และเคล็ดลับดี ๆ ในการบำรุงรักษาสุขภาพกันแล้ว ท่านชายทั้งหลายก็ไม่ต้องกังวลใจไป เพียงหมั่นดูแลสุขภาพให้แข็งแรง ทำจิตใจให้แจ่มใส ไม่เครียด ก็จะช่วยลดโอกาสในการเกิดอาการวัยทองและทำให้อาการวัยทองดีขึ้นได้มากเลยล่ะครับ
แหล่งอ้างอิง
1. https://www.healthline.com/health/menopause/male
2. https://www.webmd.com/men/guide/male-menopause